Từ khi biết làm nhà để che mưa che nắng, ngôi nhà đã trở thành một không gian văn hóa đặc biệt của mỗi dân tộc.
Nhà gác
Người Thái, Tày, Mường đều có nhà sàn như là một phong cách kiến trúc truyền thống. Từ người Thái ở Hoa Nam, người Tày, Nùng, Thái ở Việt Nam, người Lự ở nhiều địa bàn, người Lào, người Thái ở Thái Lan, đến người Mường mô hình nhà sàn có thay đổi chút ít, nhưng cơ bản đều là một ngôi nhà gỗ vì kèo có lát sàn cao. Sau khi định cư trên đất Thái, nhà sàn của người Thái Lan có rất nhiều hình dáng khác nhau, trong đó ngôi nhà tương đối độc lập được dựng trên một mặt sàn (có thể hai cấp) rộng, hoặc là có hai ngôi nhà gỗ trên một mặt sàn. Nhà sàn Thái, Tày và Mường ở Việt Nam thân nhà dựng trên các hàng cột và mặt sàn cũng chỉ phát triển theo hàng cột đó, có nghĩa là không có mặt sàn thuần túy ở ngoài ngôi nhà. Nhiều nhà sàn Mường, Thái đặt hàng hiên rộng để làm chỗ lưu không trước khi vào nhà, nhưng thực chất là vẫn giới hạn không gian giữa cột trong và cột ngoài mà thôi, nếu có dâng hàng hiên không có cột cao lên mái thì cũng không quá rộng. Ngôi nhà sàn này có đặc điểm, cần có 4 xà ngang nối suốt chiều ngang của ngôi nhà, hai xà chạy dầm mái, hai xà chạy dầm sàn, diện tích mặt sàn rộng hay hẹp phụ thuộc vào 4 xà ngang này. Những nhà sàn Thái ở Tây Bắc có thể rộng đến hàng trăm thước vuông, do có xà ngang dài tới 20 thước, nhân với chiều sâu lòng nhà từ 4-5 thước, Nhà sàn Mường chỉ có nhà Lang mới đạt kích thước lớn như vậy.
